استخراج آمتیست از معادن اروگوئه

دریافت

دستورالعمل تهیه گزارش پایان عملیات اکتشافی

دریافت فایل

اطلاعات معدن مس سونگون

دریافت فایل

طرح توجیحی معدن کائولن

دریافت

امکان سنجی طرح های صنعتی

راهنمای مطالعه بازار و بازاریابی در امکان سنجی طرح های معدنی 

دریافت

مجموعه لغات زبان معدن و زمین شناسی

فرهنگ لغات

دریافت

آشنایی با رشته ی مهندسی معدن

دیباچه: معادن سرشار منیزیم، زغال سنگ،‌ مس و آهن هند یکی از دلایل اصلی سیطره انگلستان بر کشور هند بود. دلیل هجوم مهاجر نشینان فرانسوی، اسپانیایی،‌ پرتغالی و انگلیسی به قاره آمریکا نیز معادن غنی طلا،‌ نقره، الماس، مس و زغال سنگ این قاره بود. سوداگران پرتغالی،‌ هلندی،‌انگلیسی و فرانسوی نیز به عشق تصرف معادن طلا و الماس آفریقا به این قاره روی آوردند و امروزه نیز دانشمندان به امید دست‌یابی به معادن پربار و فلزات نایاب و گرانبهای موجود در فضا پروژه‌های بسیاری را در دست بررسی دارند. اما چرا در گذشته یکی از دغدغه‌های اصلی کشورهای صنعتی،‌ دست‌یابی به معادن غنی کشورهای دیگر بود و چرا امروزه دانشمندان به امید دست یافتن به ذخایر جدید معدنی چشم به فضا دوخته‌اند؟پاسخ این سؤال را باید در صنعت جست. چون برای هر فعالیت صنعتی نیاز به مواد معدنی داریم و به عبارت دیگر مبنای اصلی تولید و توسعه صنعتی، مواد معدنی است. موادی که کشف و استخراج آنها نیاز به کارشناسانی متخصص دارد و به همین دلیل امروزه در بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهان، رشته‌ای به نام مهندسی معدن وجود دارد. رشته‌ای که در کشور ما نیز با دو گرایش اکتشاف و استخراج در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ارائه می‌شود.

 

گرایش‌ اکتشاف‌ معدن‌:
مهندس‌ معدن‌ در گرایش‌ اکتشاف‌ پس‌ از کشف‌ معدن‌، نوع‌ و شکل‌ مواد معدنی‌ را تعیین‌ کرده‌ و به‌ ارزیابی‌ اقتصادی‌، میزان‌ ذخیره‌ و همچنین‌ چگونگی‌ استخراج‌ منابع‌ معدنی‌ می‌پردازد. در این‌ گرایش‌ دانشجویان‌ درباره‌ مکانیک‌ سنگ‌، زمان‌شناسی‌ ساختمانی‌، ژئوفیزیک‌ و زمین‌شناسی‌ معدنی‌ مطالعه‌ می‌کنند.

 

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌

دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ مهندسی‌ معدن :
ریاضی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، آمار و احتمالات‌ مهندسی‌، برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر، فیزیک‌، محاسبات‌ عددی‌، شیمی‌ عمومی‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، اجزاء ماشین‌، استاتیک‌، دینامیک‌، مقاومت‌ مصالح‌، مکانیک‌ سیالات،‌ شیمی‌ فیزیک‌، نقشه‌برداری‌ عمومی‌، عملیات‌ نقشه‌برداری‌، زمین‌شناسی‌ عمومی‌، زمین‌شناسی‌ ساختمانی‌، زمین‌شناسی‌ اقتصادی‌، مکانیک‌ سنگ‌، اقتصاد معدنی‌، کانه‌آرایی‌.

 

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ اکتشاف‌ معدن :
اصول‌ استخراج‌ معدن‌، برداشت‌ زمین‌شناسی‌، کانی‌شناسی‌ توصیفی‌، سنگ‌شناسی‌ ، کارتوگرافی‌ و کاربرد عکس‌های‌ هوایی‌، کانی‌شناسی‌ نوری‌، مینرالوگرافی‌، زمین‌شناسی‌ ایران‌، تجزیه‌ مواد معدنی‌، ژئوفیزیک‌ اکتشافی‌، حفاری‌ اکتشافی‌، چاه‌پیمایی‌، ژئوشیمی‌ اکتشافی‌، ژئوتکنیک‌، آب‌های‌ زیرزمینی‌، نقشه‌برداری‌ معدنی‌، ارزیابی‌ ذخایر معدنی‌.

 

گرایش‌ استخراج‌ معدن‌:
گرایش‌ استخراج‌ شامل‌ عملیات‌ حفاری‌ و آتشباری‌ به‌ منظور خردکردن‌ سنگ‌، بارگیری‌ و باربری‌ و در اغلب‌ اوقات‌ سنگ‌شکنی‌ به‌ منظور رساندن‌ ابعاد "کان‌سنگ‌" به‌ اندازه‌ مناسب‌ است‌. این‌ عملیات‌ می‌تواند در معادن‌ روباز، زیرزمینی‌ و در موارد محدودی‌ در دریا انجام‌ گیرد.

 

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ استخراج‌ معدن‌:
مبانی‌ مهندسی‌ برق‌، ماشین‌های‌ حرارتی‌، کانی‌شناسی‌، سنگ‌شناسی‌، برداشت‌ زمین‌شناسی‌، کارتوگرافی‌ و فتوژئولوژی‌، اصول‌ اکتشاف‌ و ارزیابی‌ ذخایر، بازدید معدن‌، چالزنی‌ و آتشباری‌، حفره‌ چاه‌ و تونل‌، ترابری‌ در معادن‌، نگهداری‌ در معادن‌، تهویه‌ در معادن‌، روش‌های‌ استخراج‌ روباز، روش‌های‌ استخراج‌ زیرزمینی‌، نقشه‌برداری‌ معدنی‌، آبکشی‌ در معادن‌، کانه‌آرایی‌، خدمات‌ فنی‌ در معادن‌، اصول‌ طراحی‌ معادن‌.

 

توانایی‌های‌ لازم‌ :
چون‌ بخشی‌ از کار مهندسی‌ معدن‌ مانند نقشه‌برداری‌ در زیرِزمین‌ انجام‌ می‌شود، دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید از نظر جسمی‌ توانایی‌ خوبی‌ داشته‌ و قدرت‌ کار در معدن‌ را که‌ بیشتر در خارج‌ از شهر و گاه‌ در نقاط‌ دور افتاده‌ قرار دارد، داشته‌ باشد. به‌ همین‌ دلیل‌ بیشتر دانشجویان‌ دختر این‌ رشته‌ ـ به‌ غیر از تعداد معدودی‌ از آنها که‌ در آزمایشگاه‌ها و مراکز طراحی‌ معدن‌ فعالیت‌ می‌کنند ـ با مشکلات‌ کاری‌ روبرو می‌شوند. گفتنی‌ است‌ ریاضی‌ در این‌ رشته‌ از اهمیت‌ زیادی‌ برخوردار است‌ زیرا بدون‌ استفاده‌ از مدل‌های‌ ریاضی،‌ محاسبات‌ استخراج‌ و اکتشاف‌ معدن‌ را نمی‌توان‌ انجام‌ داد.

 

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
در حال‌ حاضر ما در بخش‌ معدن‌ بطور متوسط‌ دارای‌ رشد 5/6 درصدی‌ هستیم‌ که‌ باید در این‌ زمینه‌ به‌ رشد 15 درصدی‌ برسیم‌ و برای‌ رسیدن‌ به‌ این‌ رشد به‌ کارشناسان‌ تکنولوژی‌آفرین‌ بخصوص‌ در زمینه‌ فرآوری‌ نیاز مبرم‌ داریم‌. چرا که‌ راه‌ یافتن‌ به‌ بازارهای‌ جهانی‌ تنها از طریق‌ کنترل‌ کیفیت‌ و استاندارد کردن‌ محصولات‌ معدنی‌ مقدور خواهد بود. امروزه‌ ما نیازمند فارغ‌التحصیلان‌ علاقه‌مند و خلاق‌ مهندسی‌ معدن‌ هستیم‌ تا بتوانیم‌ بدون‌ وابستگی‌ به‌ کارشناسان‌ خارجی،‌ شاهد رونق‌ و افزایش‌ صادرات‌ این‌ بخش‌ باشیم‌. فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ علاوه‌ بر وزارت‌ معادن‌ و فلزات‌ می‌توانند در وزارت‌ نفت‌ در زمینه‌ حفاری‌، وزارت‌ نیرو در زمینه‌ آب‌های‌ زیرزمینی‌، کارگاه‌های‌ وزارت‌ راه‌ و ترابری‌ برای‌ حفاری‌ راه‌ها و تونل‌ها، شرکت‌ مترو و سازمان‌ انرژی‌ اتمی‌ مشغول‌ به‌ کار شوند.

 

کلیاتی از رشته معدن

مَعدَن‌کاری یا کـان‌گری به عمل استخراج کانی‌های ارزشمند یا دیگر مواد از زمین و معمولاً از معادن گفته می‌شود.

موادی که از این کانسارها به‌دست می‌آید شامل فلزهای پایه، فلزهای قیمتی، آهن، اورانیوم، زغال‌سنگ، الماس، آهک، نمک، پوتاس و موادی از این دست می‌شود. هر گونه موادی که نمی‌توان آن را از راه کشاورزی یا ساخت مصنوعی در آزمایشگاه و کارخانه به‌دست آورد معمولاً از راه معدن‌کاری به‌دست می‌آید.

«معدن» یا «کانسار کانی» یا به صورت خلاصه «کانسار» به جای انباشت طبیعی فلز یا سنگ‌های گوناگون که ارزش اقتصادی داشته باشد می‌گویند. معادن به دو دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند:

۱. معادن سطحی

۲. معادن زیرزمینی

هر کدام از دسته‌های بالا دارای زیر مجموعه‌های مختلفی هستند که با توجه به نوع مادهٔ معدنی و شکل کانسار دسته بندی می‌شوند. یک نوع از دسته بندی معادن شامل نوع مادهٔ معدنی می‌شود که به دو دستهٔ فلزی و غیر فلزی تقسیم می‌شود.

مهندسی معدن مجموعه علوم و فنونی است که از اکتشاف یک کانسار (ذخیره معدنی با ارزش اقتصادی) آغاز و تا فرآوری آن ادامه می‌یابد. این رشته قدیمی‌ترین رشته مهندسی دانشگاهی است و در انگلستان پایه گذارده شده‌است. به علت شرایط سخت کاری، یکی از ۱۰ حرفه دشوار جهان شناخته شده است. مهندسی معدن دارای ۲ گرایش اصلی استخراج و اکتشاف و ۴۰ گرایش تخصصی مانند ابزار - ماشین آلات - حفاری، مکانیک سنگ، و.. می‌شود. مراحل این رشته عبارت‌اند از:

پی جویی
اکتشاف
استخراج
فرآوری

اکتشاف کانسارها شامل اکتشاف مقدماتی، نیمه تفصیلی و تفصیلی است با پایان هر مرحله از اکتشاف مهندسان اکتشاف با توجه به افزایش و یا کاهش احتمالات کشف و برآورد هزینه‌های انجام شده و قابل پیش بینی در مورد ادامه اکتشاف تصمیم می‌گیرند.

هر چند این دانش یکی از دشوارترین دانش‌ها به لحاظ کاربرد است، اما به علت ارتباط نزدیک با طبیعت و در عین حال بهره گیری از فنون مهندسی از جذابترین علوم می‌باشد.

استخراج معادن با توجه به فاکتورهای بسیاری نظیر شرایط اقتصادی و فنی و قابلیت دسترسی به کانسار و... به دو صورت کلی روباز و زیر زمینی انجام می‌گیرد.

معدنکاری روباز تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که دیگر استخراج به صورت روباز به صرفه نباشد و پس از آن استخراج به روش زیر زمینی صورت می‌گیرد.

در ایران دانشگاه‌های مختلفی ارائه دهنده رشته مهندسی معدن در مقاطع کارشناسی؛ کارشناسی ارشد و دکترا می‌باشد که می توان به دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب،دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛ دانشگاه تهران؛  دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه صنعتی شاهرود؛ دانشگاه باهنر کرمان؛ دانشگاه صنعتی سهند تبریز؛  دانشگاه آزاد اسلامی اردکان،دانشگاه سیستان و بلوچستان؛ دانشگاه صنعتی اراک؛ دانشگاه کردستان؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ دانشگاه زنجان؛ دانشگاه یزد؛ دانشگاه آزاد اسلامی بافق یزد؛ دانشگاه بیرجند؛ دانشگاه صنعتی اصفهان؛ دانشگاه صنعتی بیرجند؛ دانشگاه ارومیه؛ دانشگاه صنعتی ارومیه؛ دانشگاه کاشان؛ دانشگاه آزاد اسلامی قائم شهر، دانشگاه لرستان، ؛ دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان، محلات، دانشگاه آزاد اسلامی میمه، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)قزوین و... اشاره کرد.